Met dataplatform Heptagon op zoek naar inzichten over de woningnood in Nederland
Nederland zet zich al geruime tijd in voor een transparante en open overheid. Overheidsorganisaties publiceren steeds vaker en intensiever over hun beleid, besluiten en vergaderingen. Ze publiceren onder meer op platformen als Officiële Bekendmakingen, Rijksoverheid of systemen zoals iBabs en Notubiz. Wij spelen hierop in door deze (vaak tekstuele) data van deze platformen op uniforme wijze te verzamelen, op te slaan, te structureren en door de inzet van Machine Learning te verrijken. Hiermee creëren we allerlei mogelijkheden om waarde uit deze data te halen.
We ontvangen regelmatig de vraag op welke manier onze data, tools en analyses van toegevoegde waarde zijn voor organisaties. In dit blog laten we graag zien hoe je deze data kan inzetten voor het analyseren en volgen van beleidsterreinen. Dat doen we door een specifiek en actueel thema uit te lichten met een aantal basisanalyses: de woningnood in Nederland. We bieden deze basisanalyses vanaf nu als maandelijkse nieuwsbrief aan. Heb je daar interesse in, meld je dan direct aan onderaan het artikel.
We kijken door de bril van officiële publicaties, vergaderingen en nieuws
In dit artikel presenteren we vanuit de beschikbare openbare (beleids)data een aantal basisinzichten en statistieken. Het blog is niet bedoeld om diepgaande analyses te doen, opinie te maken of conclusies te trekken. We zijn ook geen domeinexpert op dit vlak. We willen met dit artikel vooral inspireren en prikkelen. Inspireren dat je met behulp van open data de uitvoering van beleid kunt monitoren. En prikkelen om (mét domeinexperts) een verdiepingsslag te maken. Bijvoorbeeld door nog dieper in het sentiment van de publicaties en de entiteiten en relaties te duiken die in de publicaties genoemd worden.
De woningnood in Nederland: Een veelbesproken (en complex) onderwerp
De woningnood in Nederland is een veelbesproken onderwerp en een van de kernthema’s van het politieke beleid voor de komende jaren:
- We zien in het coalitieakkoord het doel om de woningbouw te versnellen tot 100.000 woningen per jaar. Het onderwerp heeft sinds het nieuwe kabinet een eigen Minister Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (Hugo de Jonge)
- Daarnaast zien we regelmatig Tweets van bewindspersonen rondom het thema. Wie Twitter doorzoekt op woningnood komt bijna iedere dag wel tweets onder het onderwerp tegen
- De woningmarkt is vaak het nieuws, bijvoorbeeld over de druk op de markt (RTL Nieuws) of over het tekort aan sociale huurwoningen (NOS)
- De oorlog in Oekraïne zorgt daarnaast voor extra druk op de woningmarkt en de behoefte aan tijdelijke woningen, bijvoorbeeld door omgebouwde scholen of kantoorpanden.
Met Hugo de Jonge sinds kort als minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening aan het roer, vinden wij het interessant om te volgen welke keuzes de Nederlandse overheid in deze kabinetsperiode zal maken.
Er wordt in toenemende mate door overheden over woningnood, -crisis en -tekorten gepubliceerd
In de figuur hiernaast zie je een trendgrafiek die laat zien hoe vaak er in de afgelopen jaren is gepubliceerd over de woningnood. De grijze lijn laat hierbij zien hoeveel er in verhouding per maand in publicaties wordt gesproken over de woningnood ten opzichte van het totale aantal publicaties in de betreffende periode. We hanteerden hiervoor zoektermen als woningcrisis, -nood en tekorten. Je ziet hierin een duidelijke toename sinds 2020.
Publicaties komen voor een groot deel van gemeenten en uit de Tweede Kamer
De grafiek hiernaast toont de top 5 publicatietypen sinds 2021. Hier zien we dat het grootste deel van de publicaties Raadverslagen zijn; ook wel gemeenteraadsvergaderingen. De categorie Kamerstukken staat op de tweede plek (denk hierbij aan brieven die aan de Tweede Kamer worden gestuurd vanuit ministeries of als bijlage aan verslagen). Op plek drie staan beantwoorde Kamervragen over dit onderwerp; de categorie Kamervragen (Aanhangsel). Voor de categorie nieuws is o.a. de bron NOS gebruikt.
Omdat gemeenten een belangrijke functie hebben in de (uitvoering van) de aanpak van de woningnood, kijken we hieronder welke gemeenten het meest publiceren. Vervolgens kijken we of we voorbeelden kunnen vinden van nieuwbouwprojecten of projecten/aanvragen die over de ombouw van bijvoorbeeld kantoorpanden gaan.
Gemeente Amsterdam publiceert sinds 2021 het meest
Wanneer de we top 5 publicerende gemeenten bekijken, zien we dat Amsterdam het vaakst publiceert. Een deel van deze publicaties zijn Gemeentebladen, waarvan veel verordeningen rondom het onderwerp. Bijvoorbeeld over een wijziging in de huisvestingverordening van 2020 of de legesverordening. Gemeente ‘s-Hertogenbosch staat op plek 2. Een interessant document gaat over antwoorden die zijn gegeven op vragen over de ombouw van een parkeergarage en kantoren naar woningen.
Actuele publicaties over ombouw en nieuwbouw op gemeenteniveau
Twee oplossingsrichtingen die we regelmatig terug zien komen, zijn het bouwen van nieuwe woningen en het ombouwen van (leegstaande) kantoorpanden. Een vervolgvraag kan dan zijn: vinden we publicaties in 2022 waarin gemeenten op een van deze twee oplossingsrichtingen ingaan? Hieronder staan een aantal voorbeelden van documenten die wij vinden hierover. Let op: de onderliggende data ververst continue, waardoor de inhoud van de tabel kan wijzigen.
Op het moment van schrijven stond een nieuwbouwproject in Utrecht in de lijst, en een ontwerpbesluit voor het ombouwen van kantoren tot verpleegkamers in Groningen.
Zomaar een paar inzichten uit openbare data!
Heb jij suggesties op dit onderwerp, of is er een ander thema waarin je geïnteresseerd bent? Bijvoorbeeld over Stikstof, Jeugdzorg, de Wet Open Overheid of iets anders? Wij horen het graag!
Maandelijkse updates ontvangen?
Vanaf nu kan je je abonneren op onze maandelijkse nieuwsbrief over beleidsterreinen. Ben je daarin geïnteresseerd? Meld je dan hieronder aan en geef aan over welk onderwerp jij maandelijks op de hoogte gehouden wil worden.
